พิษร้ายจากต่อแตน

ตัวแตน ตัวต่อเป็นแมลงชนิดหนึ่งซึ่งคุณรู้ดีว่ามันมีเข็มพิษหรือเหล็กในที่รุนแรงมากเพื่อป้องกันอาณาเขตตนเองและเพื่อการล่าเหยื่อ หากคุณเคยโดนมันต่อยมาแล้วคงพอจะเข้าใจถึงความเจ็บปวดนี้ดี แล้วกับในหมาและแมวล่ะมีผลอะไรไหม โดยปกติแล้วหากโดนต่อยเพียงหนเดียวมักจะไม่อันตรายต่อหมาและแมวเท่าไหร่นัก แต่หากโดนรุมต่อยหลายตัวหรือต่อยซ้ำๆ แน่นอนก็อาจจะเสียชีวิตได้โดยเฉพาะในพวกที่แพ้รุนแรง

อาการพิษของตัวต่อแตน ได้แก่ พฤติกรรมเปลี่ยน อ่อนล้า มือเท้าเย็น ท้องเสีย อาเจียน น้ำลายไหลยืด หัวใจเต้นไว หายใจไวและเร็ว เป็นผื่นเหมือนลมพิษ อึฉี่ไม่เป็นที่ ชีพจรเบา วูบหมดสติ เสียชีวิต ซึ่งบางตัวเกิดภาวะแพ้แบบเฉียบพลันจะเกิดภายในครึ่งชั่วโมงได้เลย โดยพิษที่ปล่อยจากเหล็กในจะกระตุ้นให้เกิดการหลั่งของฮีสตามีน เและพิษยังทำตัวเป็นเหมือนสารกันเลือดแข็งตัว และเกิดการอักเสบรุนแรงบริเวณที่โดนต่อย เนื่องจากพิษค่อนข้างมีฤทธิ์เป็นด่าง (ของผึ้งจะเป็นกรด) ดังนั้นการใช้ น้ำส้มสายชูเจือจางหรือการใช้น้ำมะนาวล้างบริเวณที่ถูกต่อยก็จะช่วยลดพิษได้เป็นอันมาค่ะ นอกจากนี้พิษจะทำลายระบบประสาทในระดับเซลล์โดยจะทำให้ผนังเซลล์รอบๆ เส้นประสาทแตกกระจายเป็นเหตุให้เกิดความเจ็บปวดมากตรงจุดที่โดนต่อย

เมื่อโดนต่อยแล้ว การเอาเหล็กในออกควรใช้แหนบหรือที่หนีบแข็งๆ ดึงเหล็กในออก ห้ามบีบออกเด็ดขาดเพราะจะทำให้พิษของต่อกระจายไปทั่วเนื้อเยื่อมากขึ้น ปวดมากขึ้นและพิษจากเหล็กในจะปล่อยออกมามากขึ้นด้วย และควรรีบพาหมาแมวออกจากบริเวณนั้นด้วย เพราะต่อหลั่งฟีโรโมนออกมาหลังจากที่ต่อยเหยื่อแล้ว ทำให้ต่ออีกเป็นฝูงจะบินตามมาสมทบ

การวินิจฉัย...จะทำได้ไงเล่า เพราะคุณคงไม่ได้อยู่กับหมาตลอดเวลา ดังนั้นหมาหรือเหมียวอาจจะแสดงอาการของภาวะแพ้เฉียบพลัน ซึ่งการวินิจฉัยส่วนมากต้องทำบนพื้นฐานของอาการช็อกที่แสดงออกมา ร่วมกับประวัติอันแสนกระท่อนกระแท่นที่คุณนึกขึ้นมา หรือบางครั้งที่หมอเจอคือเจ้าของหมาแต่งเรื่องมาเลยจ้า นอกจากดูที่อาการ ประวัติแล้ว การตรวจร่างกายหรือจับว่าเจ็บส่วนไหนเป็นพิเศษ คุณอาจจะได้เจอเข็มเหล็กในปักคาก็เป็นได้ค่ะ

การรักษาจะทำทันทีก่อนที่จะเริ่มมีอาการช็อก อันนี้จะทำได้กับหมาแมวที่เจ้าของนั่งเฝ้า มีพี่เลี้ยงดูแล รู้ประวัติแน่นอน แต่ก็มีอีกส่วน (ส่วนใหญ่ซะด้วย) ที่รักษาเมื่อเกิดอาการช็อกไปแล้ว ซึ่งหากสัตว์มีการแพ้มากก็อาจจะเสียชีวิตได้ภายในเวลาแค่ชั่วโมงเดียว ดังนั้นเมื่อหมาและแมวอาการคงที่จากการช่วย หมอเขาจะขอทำคือ

เข็มพิษของแมลงตัวน้อยสามารถปลิดวิญญาณได้เลยนะคะ ทางที่ดีควรสำรวจบ้านคุณให้รอบ หากพบรังต่อแตน ให้รีบกำจัดเสียแต่เนิ่นๆ ก่อนที่คุณและลูกสมุนจะกลายเป็นเหยื่อเหล็กในค่ะ

.

ด้วยความปรารถนาดีจาก Pet Friends Groups

· โรงพยาบาลเพื่อนสัตว์เลี้ยงศรีราชา (เปิดให้บริการทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง) โทร. 089-2448865 หรือ Facebook “โรงพยาบาลเพื่อนสัตว์เลี้ยงศรีราชา-รักษาสัตว์ 24 ชั่วโมง”

· คลินิกเพื่อนสัตว์เลี้ยงบางแสน (Pet Friends Bangsaen) (9.00-18.00 น.) โทร.038-199174, 098-7165698 หรือ Facebook “PetFriends Bangsaen”

· โรงพยาบาลสัตว์เพ็ทเฟรนด์ บ้านบึง (9.00-20.00 น.) โทร. 092-8325698 หรือ Facebook “โรงพยาบาลสัตว์เพ็ทเฟรนด์ บ้านบึง”